شهر زیرآب یکی از شهرهای شهرستان سوادکوه در استان مازندران ایران است. زبان مردم شهر زیرآب زبان مازندرانی است. شهر زیرآب از جنوب به شهر پل سفید و از شمال به شهر شیرگاه راه دارد. جادهٔ ارتباطی تهران-شمال از میان این شهر زیبا می‌گذرد. همچنین راه‌آهن تهران – شمال از این شهر می‌گذرد.
تاریخچه
عوامل به وجود آمدن شهر زیرآب را می‌توان به دو پدیده نسبت داد:
۱- راه آهن سراسری و معدن شرکت زغال سابق که زغالسنگ از معادن کنیج
کلا استخراج و توسط نوارهای نقاله و سازه منجنیق در ایستگاه راه آهن فعلی
در واگن ها بارگیری می شدند
۲- وجود بقعه مبارکه امامزاده عبدالحق که به عنوان یکی از اماکن متبرکه
استان به‌شمار می‌رود و عامل جذب و توجه مردم به این منطقه گردید.
۳- وجود رودخانه تلار که به عنوان یک پدیده طبیعی عامل ثبات جمعیت و نیز تأمین معشیت مردم بر پایه کشاورزی و دامداری
بوده که پس از جذب و سکونت مردم در اطراف امامزاده عبدالحق و دیگر مناطق
بر اساس تقسیمات کشوری در سال ۱۳۳۵ با تشکیل شهرداری در زیرآب به عنوان یک
شهر قلمداد میشود.
قدیمی‌ترین اسمی که از زیرآب بجا مانده زیورآب که زو یا زیور به
معنی روشن یا آب روشن می‌باشد و عده‌ای معتقدند نام اولیه زیرآب امارت سر
بوده سپس به رباط سر تغییر یافته و بعد از آن به عبدالحق معروف شده و پس از
احداث ایستگاه راه‌آهن در این شهر به زیرآب تغییر یافته‌است. مهم‌ترین
مشکل این شهر، تعطیلی شرکت زغال سنگ البرز مرکزی است.
از ابتدای سال ۱۳۹۲ با تبدیل شهر زیراب به بخش و تشکیل شهرستان سوادکوه شمالی به مرکزیت شیرگاه تقسیمات سیاسی شهرستان دچار تغییر شده‌است. امامزاده عبدالحق یکی از مکان‌های زیارتی شهر زیرآب می‌باشد.
شهر زیراب از محله های مختلف تشکیل شده است. سرخکلا ، کردآباد ،
قایی کلا ، خواجه کلا ، کنیج کلا ، بالازیراب ، چندلا ، کاشی آباد ، جزخانی
و...
همچنین ساکنین روستاهای منطقه کیسیلیان و ولوپی عمدتا" در شهر زیراب نیز سکونت دارند و در حال داد و ستد می باشند
جمعیت
بر اساس سرشماری سال ۱۳۹۵ جمعیت این شهر برابر با ۱۶٬۱۹۱ نفر جمعیت بوده‌است.[۱] مردم زیراب به گویش سوادکوهی که گویشی از زبان مازندرانی است صحبت می‌کنند.[۲]
وضعیت جغرافیایی
زیرآب
دارای شش کیلومتر مربع وسعت و از نظر آب و هوا دارای شرایط خوبی می‌باشد
که دور تا دور آن از جنگل‌های سرسبز محصور گردیده، رودخانه تلار از وسط
شهر عبور کرده و به دو قسمت جنوبی و شمالی تقسیم شده و جاده ترانزیتی
تهران- شمال از وسط زیراب عبور می‌کند. زیراب منطقه‌ای بکر و دست نخورده‌ای
می‌باشد. این شهر سرشار از منابع زیرزمینی و سطحی مانند زغال سنگ، سیلیس،
فلورین، کوارتز، و نظایر آن می‌باشد.
Zirab City is one of the cities of Swadkoh County in Mazandaran Province of Iran. The language of the people of the underwater city is Mazandarani. The city of Zirab has a road from the south to the city of Pol Sefid and from the north to the city of Shirgah. Tehran-North communication road passes through this beautiful city. Also, Tehran-North railway passes through this city.
History
The factors behind the emergence of the underwater city can be attributed to two phenomena:
1- National railway and the mine of the former coal company, where coal was extracted from the mines of Kanij and loaded into wagons by conveyor belts and catapult structures at the current railway station. It is considered to be the factor of attraction and attention of people to this region.
3- The existence of Telar river, which as a natural phenomenon has been the factor of population stability and also the provision of people's livelihood based on agriculture and animal husbandry, which after attracting and settling people around Imamzadeh Abdul Haq and other areas based on the country's divisions in 1335 with the establishment of a municipality in Underwater is considered as a city.
The oldest name left by the water is Zyurab, which means bright or clear water, and some people believe that the original name of the water was Emirate Sar, then it was changed to Rabat Sar, and then it became known as Abdul Haq, and after the construction of the railway station in this The city has changed to underwater. The most important problem of this city is the closure of Alborz Central Coal Company.
Since the beginning of 2012, the political divisions of the city have changed with the transformation of Zirab city into a district and the formation of Northern Swadkoh city as the center of Shirgah. Imamzadeh Abdulhaq is one of the places of pilgrimage in Zirab city.
The city of Zirab consists of different neighborhoods. Sarkhkola, Kurdabad, Qaikala, Khajahkala, Kanijkala, Balazirab, Chandla, Kashiabad, Jezkhani and...
Also, the residents of the villages of Kisilian and Volupi region mostly live in Zirab city and are doing business.
population
According to the census of 2015, the population of this city was equal to 16,191 people. [1] The people of Zirab speak Swadkohi dialect, which is a dialect of the Mazandarani language. [2]
Geographical situation
The watershed has an area of six square kilometers and has good weather conditions, surrounded by lush forests, the Telar river passes through the middle of the city and is divided into two parts, the south and the north, and the transit road from Tehran to the north. It passes in the middle of the drainage. Zirab is a pristine and untouched area. This city is rich in underground and surface resources such as coal, silica, fluorine, quartz, etc.
